Poważna aplikacja VBA z często korzysta z jakiejś bazy danych aby odczytać, dopisać a czasem zaktualizować lub usunąć jakieś dane. Dlatego warto poznać co najmniej podstawy języka SQL. Jest to język dość prosty jeżeli chodzi o podstawy, ale oczywiście jeżeli mamy nietrywialne potrzeby, zapytania też się komplikują. Co musisz wiedzieć na pewno to jak odczytać dane z bazy. Z artykułu o ADO wiesz, że z VBA można nawiązać połączenie z Access i SQL Server. Tam jako źródło zapytania jest po prostu podana nazwa tabeli. Ale oczywiście zamiast tego możemy podać dowolne wyrażenie typu SELECT. I tu na początek trzeba wiedzieć kilka rzeczy. Po pierwsze kolejność klauzul jest ściśle określona i jest następująca:

 SELECT pole1, pole2, poleN...
 FROM tabela (tabela1 JOIN tabela2 ON klucz1 = klucz2)
 WHERE warunek1 AND/OR warunek2...

Tak wygląda najprostszy select bez grupowania i wyliczeń. Zasadą jest, że piszemy najpierw FROM a potem wypisujemy pola w SELECT, bo tylko wtedy dobry edytor kodu SQL może nam podpowiedzieć nazwy pól. We FROM podajemy nazwę pojedynczej tabeli lub wiele tabel ale wtedy musimy wiedzieć po jakich polach kluczowych trzeba je połączyć. Sytuacja komplikuje się gdy chcemy w zapytaniu grupować dane i coś wyliczać dla tych grup:

 SELECT pole1, pole2, SUM(pole3) AS Razem
 FROM tabela (tabela1 JOIN tabela2 ON klucz1 = klucz2)
 WHERE warunek1 AND/OR warunek2...
 GROUP BY pole1, pole2
 HAVING SUM(pole3) > 1000
 ORDER BY Razem DESC

Jak widać użyliśmy w SELECT funkcji SUM, która współpracuje z klauzulą GROUP BY definiującą dla jakich grup chcemy policzyć sumy. Dodatkowo w klauzuli HAVING informujemy, że interesują nas tylko sumy przekraczające 1000. ORDER BY to oczywiście sortowanie, w tym wypadku po sumach w porządku malejącym (DESC jak descending). W SELECT za polem trzecim mamy as Razem co oznacza jak chcemy nazwać to wyliczane pole. I tu ciekawostka. Skoro już nazwaliśmy to pole Razem to czemu wykorzystaliśmy tą nazwę tylko w ORDER BY Razem DESC ale już nie w HAVING gdzie ponownie użyliśmy wyrażenia SUM(pole3) > 1000?. Otóż wynika z ważnej zasady, że kolejność pisania klauzul w SELECT nie odpowiada kolejności przetwarzania ich przez serwer! Okazuje się, że klauzula SELECT jest przetwarzana dopiero jako piąta!

 SELECT pole1, pole2, SUM(pole3) AS Razem              --5!!!
 FROM tabela (tabela1 JOIN tabela2 ON klucz1 = klucz2) --1
 WHERE warunek1 AND/OR warunek2...                     --2
 GROUP BY pole1, pole2                                 --3
 HAVING SUM(pole3) > 1000                              --4
 ORDER BY Razem DESC                                   --6

I dlatego tylko klauzula ORDER BY jako jedyna przetwarzana po SELECT może użyć zdefiniowanej w niej nazwy pola!